شناخت ماهی آنچوی
ماهی آنچوی یک ماهی کوچک از خانواده آنچوی ماهیان (Engraulida) است . آنها ماهیان کوچکی هستند که توسط شکارچیان بزرگتر برای غذا شکار می شوند . شکارچیان شامل سایر ماهی های بزرگتر، پرندگان دریایی و پستانداران دریایی هستند .
آنچوی ماهیان در بیش از ۱۴۰ گونه و ۱۷ جنس قرار گرفته اند. بیشتر گونهها در آبهای دریایی یافت میشوند، اما تعدادی از آنها وارد آبهای شور میشوند و برخی در آمریکای جنوبی به آب شیرین محدود میشوند.
پراکنش
آنچوی ها که به نام متو (متوتا) هم شناخته می شوند به صورت پراکنده درسراسر اقیانوس های جهان یافت می شوند، اما در آب های معتدل متمرکز هستند و در آبهای بسیار سرد یا بسیار گرم نادر هستند یا وجود ندارند. آنها به طور کلی طیف گسترده ای از دما و شوری را می پذیرند . آنها را می توان در مناطق کم عمق با کف گل آلود مانند مصب ها و خلیج ها یافت.
ماهی آنچوی درجنوب ایران و در آبهای خلیج فارس نیزیافت می شود و عمده مناطق صید این ماهی ریز شهرستان های پارسیان، بندرلنگه، قشم، جاسک و بندرعباس از استان هرمزگان هستند. ماهی آنچوی ، جزو ماهی های روغنی طبقه بندی می شود و به دلیل ارزش غذایی بالا، طرفداران زیادی دارد .
خصوصیات ظاهری
در موتو ماهیان ، دهان زیرین ، فک بالایی جلو آمده و استخوان پیش فکی طویل است.
دندانهای فکی موتوماهیان ممکن است بسیار پیشرفته باشند و یا اینکه اصلا وجود نداشته باشند.
در موتوماهیان ۱۰ تا ۵۰ خار آبششی ، در بخش پائینی اولین کمان آبششی قرار دارد و قوسهای آبششی ۷ تا ۱۹ عدد هستند.
موتوماهیان دارای نواری نقره ای در پهلوها هستند که از پایه باله دمی (دم) کشیده شده است و فاقد خط جانبی هستند.رنگ آنها متمایل به سبز با انعکاس آبی به دلیل وجود همین نوار طولی نقره ای رنگ است. طول آنها از ۲ تا ۴۰ سانتی متر متغیر است .
درموتوماهیان باله پشتی منفرد و باله دمی دوشاخه است. بدن دارای فلسهای نوع دایرهای است که سست هستند.
تغذیه آنها از پلانکتون ها و ندرتا ماهی هایی است که به تازگی از تخم خارج شده اند.
مصارف و خواص ماهی آنچوی
بیشترین کاربرد ماهی آنچوی یا متو در مصارف خوراکی است. این ماهی های کوچک در آشپزی کاربرد زیادی دارند و در تهیه خیلی از غذاها و سسها از آنها استفاده می شود.
در جنوب ایران معمولا به صورت خشک شده به فروش میرسد به این صورت که ماهی را بعد از صید با تور بروی شن و ماسه کنار ساحل دریا در زیر نور مستقیم خورشید پهن کرده و خشک میکنند. پس از خشک شدن، شن و ماسه رو جدا کرده، ماهیان را کاملا کوبیده و آسیاب میکنند و از این پودر درطبخ غذاهای مختلف محلی استفاده می کنند. کنسرو این ماهی را هم می توان از بازار تهیه کرد که به صورت صنعتی در روغن یا آب نمک فراوری شده است .
یک روش فرآوری و نگهداری آنچوی برای مصارف خانگی این است که فیلههای آنها را در آب نمک می جوشانند و سپس خشک می کنند و بعد از آن ، آنها را در روغن یا نمک بسته بندی می کنند. این عمل منجر به یک طعم قوی و مشخص می شود و گوشت ماهی به رنگ خاکستری تیره در می آید. آنچوی در سرکه به صورت ترشی نیزاستفاده می شود مانند بوکرون اسپانیایی ،که طعم آن ملایم تر است و گوشت آن رنگ سفید خود را حفظ می کند. آنچوی را به عنوان یک ماده تقویت کننده جنسی نیز به صورت خام مصرف می کردند .
خمیر آنچوی نیز موجود است. ماهیگیران همچنین از آنچوی به عنوان طعمه برای برخی ماهی های بزرگتر استفاده می کنند .
این ماهی به عنوان در دسته ماهی های روغنی طبقه بندی می شود.به دلیل ارزش غذایی و پروتئین بالایی که دارد در صنعت دامداری نیز به عنوان غذای دام و طیور، تهیه کودهای کشاورزی استفاده میشود. لازم است بدانید از روغن ماهی آنچوی یا متو برای تهیه موارد بهداشتی و آرایشی نیز استفاده میشود. این ماهی نقش بسزائی در اقتصاد کشور دارد و به صورت خشک شده و به صورت چیپس به کشور هایی مانند: سریلانکا، هند، عمان و کویت صادر میشود.
صید ماهی آنچوی
صید آنها با تور گوشگیر ، مُشتا، تورگردان، تور کیسهای و تورهای کششی ساحلی صورت میگیرد.
