ماهیهای خوراکی تنوع بسیار زیادی دارند و یکی از بهترین منابع تأمین پروتئین و امگا ۳ هستند. در ایران انواع گوناگونی از ماهی وجود دارد که به مصرف خوراکی می رسد و معمولا از دریا ،سد، تالاب، دریاچه و رودخانه صید میشوند و یا در استخر ها با نظارت متخصصان پرورش می یابند .
به دلیل تنوع بالای ماهی و سایر موجودات آبزی در شمال و جنوب کشورمان ایران ماهیگیری تبدیل به یک شغل رایج در این مناطق شده است.
بهترین انواع ماهی خوراکی
ماهی های خوراکی از نظر منطقه به دست آمده به دو دسته ماهی های شمال و ماهی های جنوب تقسیم میشوند.
انواع ماهی های جنوب
خلیج فارس و مناطق آزاد مربوط به جزایر آن دارای تنوع زیادی از آبزیان هستند. خانوادههای بسیاری در این مناطق از طریق ماهیگیری در دریا امرار معاش میکنند و همانطور که می دانیم غذاهای دریایی این مناطق بسیار معروف و لذیذ هستند.
سنگسر
گوشت سفید و نرم و استخوان کمی دارد که به صورت اب پز یا سرخ شده طعم خوبی دارد و آن را به صورت قلیه نیز مصرف میکنند.
ماهی سرخو

رنگ بدن آن به رنگ قرمز متمایل به صورتی است. گوشتی سفید و نرم با طعم ملایم شیرین، اما منحصر به فردی دارد.
ماهی حلوا سفید(زبیدی)
مردمان جنوب به دلیل ویژگی های منحصر به فرد آن به آن لقب طلای سفید خلیج فارس داده اند. یکی از مزایای خرید ماهی زبیدی این است که دورریز(محتویات شکم) کمی دارد و از این لحاظ بسیار به صرفه تر است.
ماهی هامور
گوشت هامور سفید رنگ و بسیار لذیذ است. فاقد تیغ های ریز بوده و به صورت قلیه، شکم پر و سرخ شده مصرف میشود.
شوریده
ماهی شوریده به دلیل شکل پوزه آن در زبان محلی به آن ماهی موش دندان یا ببر دندان نیز میگویند. بدنی ظریف با پولک های بسیار ریزی دارد. گوشت آن تیغ کمی داشته و خوردن آن را راحت میکند.
راشگو
گوشت راشگو از جمله مرغوبترین ها است و بعد از حلوای سفید از لحاظ کیفیت در رتبه دوم قرار میگیرد.
شیرماهی
ماهی شیر یک ماهی گوشتی و خوشمزه است که چربی کمتری دارد. پولک ندارد، بدون تیغ است، گوشتی صورتی رنگ دارد و میتوان آن را به صورتی کبابی، سرخ شده، شکم پر و ته انداز مصرف نمود.
ماهی قباد
ماهی قباد چربترین و در عین حال کم کالریترین ماهی جنوب است. این ماهی، مناسب سبزی پلو با ماهی است و به صورت کبابی یا شکم پر هم استفاده میشود.
ماهی هوور
گوشت ماهی هوور صورتی، نرم و بدون تیغ است. فاقد چربی و دارای پروتئین بالایی است؛ همچنین سرشار از امگا۳ است.
شعری یا شهری
گوشت این ماهی رنگی سفید داشته و دارای پولک است، و در سواحل و مناطق مرجانی و صخره ای زندگی میکند.
میش ماهی
این ماهی از خانواده شوریده است رنگ نقره ای و سربی با فلس درشت ، گوشت سفید و ضخیم و بدون تیغ دارد .
ساردین
ماهی ساردین اولین ماهی که از آن کنسرو ماهی تهیه گردید .
کفشک
ماهی کفشک پوستی خشن و چرم مانند دارد که پوست آن باید کنده شود در این ماهی هر دو چشم در یک طرف سر آن قرار دارد کفشک نام عمومی چند خانواده ماهی پهن است که بعضی گرد بعضی بیضی شکل و بعضی درازند که کفشک دراز را زبان گاوی می نامند .
از دیگر ماهیهای جنوب ایران میتوان، گاریز، چمن، سچل، صافی، و… را نام برد.
انواع ماهی های شمال
شهرهای شمالی کشورمان نیز به داشتن ماهیهای تازه و خوشمزه معروف میباشد و همین امر بسیاری از گردشگران را به قصد خرید ماهی تازه و خوردن غذاهای دریایی، راهی شهرهای شمالی میکند .
معروف ترین ماهی های دریای خزر، عبارتند از:
ماهی آزاد
ماهی آزاد که سومون یا سامن و گاهی سالمون تلفظ می شود . مرغوب ترین ، عالی ترین ماهی جهان است .
ماهی سفید
گوشتی سفید و لطیف دارد، این ماهی در دو نوع است: دریایی و پرورشی که نوع دریایی آن مرغوب تر است .جنس نر آن بدنی کشیده تر دارد .
اردک ماهی
در مازندران سوپ نامیده می شود و از رودخانه به دریا می آید .
ازون برون با خاویار
گوشت این ماهی ، سفید و سفت بدون خاراست
ماهی سوف
بعد از ماهی سفید , پرخریدارترین ماهی است . و جزء ماهی های مرغوب به شمار می رود گوشت آن سفید و نرم است .
کپور
کپور به زبان فرنگی کارپ نامیده میشود و نوعی ماهی مرداب است و از آب های ساحلی دریای خزر و مرداب های کنار آن به دست می آید .
کفال
ماهی کفال گوشتی سفید و سفت دارد .
قزل آلا
این ماهی در آبهای شمالی و برخی ازرودخانه های داخلی یافت می شود . نسبتاً کوچک است با پوست خال دار که البته قزل آلا با خال قرمز بسیار مرغوب تر است.
کیلکا
این ماهی به صورت کنسرو یا دودی و یا منجمد به بازار می آید .
انواع دیگری از ماهی مانند فیل ماهی ، ماهی سیم ، ماش ، ماهی کلمه و شک ماهی یا هرنیگ … نیز در دریای خزر یافت می شود.